Size geçmiş olsun, öncelikle doktorunuz verdiği Nitrogliserin kremi 1-2 ay süre ile kullanmak gerekir. Makatta çatlak yada tıbbi ifadesi ile ‘anal fissür’ anüs (makat) bölgesini örten deride ağrı, kanama ve kaşıntıya yol açan küçük bir yırtıktır (çatlaktır). Makatta (anüs) çatlak veya yırtık genellikle yoğun bir kabızlık veya ishal dönemini izleyerek oluşur. Sert, kuru (taş gibi) veya aşırı ishalli bir dışkının zorla makattan geçmesi sırasında bu bölgeyi yırtması ile oluşur. Genelde çatlak (fissür) yüzeyel olarak başlar ve hızla iyileşir. Bazen derinleşip altta yatan makat iç kasına (sfinkter kası) ulaşabilir. Bu durumda hastalık kronik (süreğen) hale gelmiştir. Anal fissürler’in çoğunun (% 50’den fazlası) kendiliğinden iyileşirken diğerlerinin neden iyileşemediği kesin olarak bilinmemektedir, ancak kabızlık yada ishalin devam etmesi bu duruma en sık neden olan durumdur. Bunlara ek olarak, her dışkılama sırasında, dışkı buradaki yara ile temas eder ve iyileşmeyi geciktirir. Bu da makat iç kasının (sfinkter) kasılmasına neden olur. Makat iç kasının (sfinkter kası) kasılı kalması çatlağın (fissür) iyileşmesini engeller. Makatta çatlak veya yırtığın belirtileri: makatta ağrı, makattan kanama, makatta şişme, makatta kaşıntı hissidir. Makatta çatlak kanser nedeni değildir, fakat makatta çatlak veya yırtık hastalığının belirti ve bulguları kalın bağırsak kanserleri ve diğer sindirim sistemi hastalıklarının belirtileriyle benzerlik gösterebilir. Bundan dolayı şikayetler olduğunda önce bir Genel Cerrahi Uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Makatta çatlak tedavisinde ameliyatsız yöntemler ve ameliyat ile tedavi mümkündür.
Ameliyatsız yöntemler: 1. diyet düzenlemeleri: posa bırakan gıdalar ve günde 2 Lt gibi su tüketilmesi, acı, ekşi ve baharatlı gıdaların kısıtlanması 2. bazı kortizon içeren kremlerin kullanılması 3. oturma banyosu: 15-20 dakika boyunca günde 3-5 kez sıcak su içine oturma ile makat bölgesi çok rahatlar 4. % 0.2’lik nitrogliserinli krem: ile makattaki çatlak üzerine masaj yapılması: iç makat kasını gevşetme etkisi vardır. Fazla miktarlarda kullanılmamalıdır, çünkü fazla miktarada kullanıldığında tansiyonu düşürerek başağrısı, baygınlık hissi gibi yakınmalar yapabilirler. Yanıt alabilmek için % 0.2’lik nitrogliserinli krem tedavisine 1-2 aylık süre ile devam etmek gerekir. 5. Kalsiyum kanal blokerleri: Nifedipin ve diltiazem gibi haplar aynı şekilde iç makat kasını gevşeterek çatlağı iyileşmesine katkı sağlayabilirler. İlk basamak önlemleri başarısız olursa ikinci basamak olarak Botoks (Botulinum toksini) ile tedavi denenir. Makatta çatlak veya anal fissür vakalarında çatlak olan bölgenin iki yanına 40 ünite Botoks enjekte edilir. Makattaki çatlak ameliyatında sfinkterotomi adı verilen iç makat kasının kesilmesi işleminin gaz veya dışkı tutamama gibi yan etkilerinden kaçınmak için son yıllarda geçici felç yaratan Botoks uygulaması gündeme girmiş olup giderek artan sıklıkta kullanılmaktadır. Muayenehane koşullarında yapılabilmesi ve hastanın işlem sonrasında günlük aktivitesine aynen devam edebilmesi en büyük avantajlarıdır. Genellikle, makatta çatlak durumunda hastaların % 70-75’inde botoks tedavisi ile tam başarı, % 20’sinde kısmi başarı elde edilir. Makatta çatlak sorunu olan hastaların % 5-10’unda ise botoks tedavisi sonuç vermez. Makatta çatlak nedeni ile yapılan Botoks uygulamasından sonra, hastanın yakınmalarında 30 gün içinde bir düzelme olmazsa bazı hastalarda, ikinci bir seans yapmak gerekebilir. Makatta çatlak nedeni ile yapılan Botoks uygulaması başarılı olmazsa arkasından cerrahi girişim veya ameliyat yapılabilir.
Makattaki çatlağın tekrarlamaması için kabız olmamak için düzenli sağlıklı besinler tüketilmeli (sebze, meyve ve özellikle baklagiller) ve bol su (günde en az 8-10 bardak) içilmelidir. Bunlara ek olarak yapılacak düzenli spor aktiviteleri (örneğin yürüyüş) önerilebilir. Kahve ve alkol tüketimi azaltılmalıdır. Bu önlemlerle dışkılama alışkanlığı düzenlenebilir. Makatta çatlak için cerrahi tedavi, altta yatan sertleşmiş iyileşme dokusunun (nedbe veya skar) çıkartılmasını prensibine dayanan bir kısa süreli bir ameliyattır. Anal kanalı kontrol eden makat iç kasının bir kısmının çıkartılması, ağrı ve spazmın önler ve çatlağın iyileşmesine yardım eder. Ameliyat akşamında hasta ayağa kaldırılır, oturma banyosu yaptırılır ve yemek verilir. Ağrı sıklıkla birkaç gün içinde ortadan kalkar. Hasta ortalama 3-4 gün içinde işine geri dönebilir. Tam iyileşme ortalama 3 hafta içinde olur. Ancak, yara iyileşme sorunu olanlarda bu iyileşme süreci bazen 3 aya kadar uzayabilir. Bu tür durumlarda yara iyileşmesini hızlandıran bazı kremler kullanılmaktadır. Hastaların % 5’inde makatta çatlak ameliyata rağmen tekrarlayabilir.
Saygılarımla,
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu
Genel Cerrahi Uzmanı
www.makattacatlak.com
www.makatkanamasi.com
www.hemoroidbilgisi.com
www.barsakcerrahisi.com -
www.genelcerrah.com
www.drtaviloglu.tv
(0530) 
