Gastroskopi

Gastroskopi Nedir? 

Gastroskop adı verilen ince ve kıvrılabilen bir tüp yardımı ile sindirim sisteminin üst bölümünün video monitörde görülerek incelenmesi işlemidir. Bu işleme çeşitli hekimler tarafından üst gastrointestinal sistem endoskopisi, özofago-gastro-duodenoskopi veya panendoskopi gibi adlar kullanılmaktadır. Bu işlem sırasında, yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağı (duodenum) incelenebilir ve gerekiyorsa iç organların fotoğrafları alınabilir. Bu sayede yemek borusu divertikülü, yemek borusu kanseri, mide fıtığı (reflü), midede polip, mide kanseri, gastrit, vb. hastalıkların tanısı konulup ayırımı da gerçekleştirilebilir.

Gastroskopi Ne Amaçla Yapılır?

Gastroskopi hekiminizin karın üst bölümlerinde ağrı, karında şişkinlik, karında gaz, midede ekşime ve yanma, hazımsızlık, bulantı, kusma ve yutma güçlüğü gibi yakınmaları araştırmak amacı ile gerçekleştirilir. Bu sayede bu bölgenin ülser, gastrit, tümör vb. hastalıkların tanısı konulup ayırımı da gerçekleştirilebilir. Bu işlem sırasında gastroskop içinden geçirilen özel bir tel (biyopsi forsepsi) yardımı ile biyopsi yada parça alınabilir ve patolojik tetkike gönderilebilir. Biopsi için mutlak tümör şüphesi olması gerekmez. Örneğin mide ve on iki parmak bağırsağında gastrit ve ülsere yol açtığı bilinen Helikobakter pylori adlı bakterinin tanısının konulabilmesi amacı ile de biopsi alınabilir.

Gastroskopi İçin Bir Hazırlık Gerekir Mi? 

Evet, sabah yapılacak tetkik için ortalama 8 saatlik bir açlık ile, yani gece yarısından sonra hiçbir şekilde sıvı veya gıda almamak (oruç durumu) gerekir.

Gastroskopi Öncesinde Düzenli Olarak Kullanılan İlaçlar Alınabilir Mi?

Kalp, tansiyon vb. ilaçların büyük bir çoğunluğu alınabilir. Ancak, romatizma ve ağrı kesici ilaçlar, kan sulandırıcı ilaçlar (Aspirin®, Coraspin®, Ecoprin®, Dispril®, Coumadin®, Heparin®, Plavix®, Pradaxa® vb.), insülin, demir preparatları veya antibiyotik kullanıyorsanız doktorunuzu uyarınız. Ayrıca mutlaka alerjileriniz konusunda doktorunuzu uyarınız.

Gastroskopi İşlemi Nasıl Yapılır?

Bu işlem, boğazınızın ağrı ve rahatsızlık duymaması için bir sprey yada bir jelle uyuşturulması ve çoğunlukla sakinleştirici bir ilacın verilmesi (sedoanaljezi veya hafif anestezi) ile anestezi uzmanı eşliğinde hastane koşullarında yapılmaktadır. Bu şekilde ortalama 10 dakikalık bir süre içinde, mevcut olabilecek hastalığınızın tanısı konulabilecektir. Hastaların bazıları işlem sırasında hafif huzursuzluk hissettiklerini belirtirken, büyük bir bölümü işlem sırasında uyuya kalmakta ve işlemi hatırlamamaktadırlar.

Gastroskopi Sırasında Tedavi Yapılabilir Mi?

Evet, yapılabilir. Bu işlem sırasında deneyimli bir endoskopist tarafından gastroskop içinden geçirilen özel aletler ile çeşitli girişimler yapılabilir. Örneğin, kanamaları durdurmak amacı ile enjeksiyon yapılabilir (skleroterapi) veya yakılabilir (koter, hot biyopsi forsepsi ile), varisler bağlanabilir (bant ligasyon), daralmış bölgeler genişletilebilir, ya da darlığa neden olan tümör vakalarında stent (şemsiye) takılabilir veya polipler çıkartılabilir.

İşlem Sonrası Nasıl Seyreder?

İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, gaz çıkartma (geğirme) gereksinimi duyabilirsiniz. Boğazınızda hafif yanma, batma ya da huzursuzluk hissi olabilir. Doktorunuz size işlemin sonuçlarını açıklayacaktır. Tetkik sırasında ağrı duymamanız için sakinleştirici ilaç yapılmışsa, işlem sonrasında refleksleriniz etkileneceğinden, araç kullanmanız veya banka işlemi yapmanız sakıncalıdır. Doktorunuzun özellikle uyarması dışında, işlem sonrasında gıda alabilirsiniz.

Bu İşlemin Komplikasyonları Var Mıdır? 

Evet, kullanılan sakinleştirici ilaçlara karşı alerji gelişebilir veya çok nadiren biyopsi veya polip çıkartma yerlerinden kanama veya delinme olabilir. Bu sorunlar genellikle, birkaç gün içinde görülür. Kanama çoğunlukla işlem sırasında durdurulabilir. Delinme çok ender de olsa cerrahi girişim gerektirebilir. Şiddetli karın ağrısı, ateş, titreme durumlarında doktorunuzu arayınız.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

 

 

Kaynaklar

1. Meinhardt C, List S, Chamieh AE, et al. High prevalence of incidental endoscopic findings at routine endoscopy after atrial fibrillation ablation: Do we need a screening endoscopy for the uppergastrointestinal tract in the general population? Eur J Intern Med 2023 Feb 14:S0953-6205(23)00049-3. doi: 10.1016/j.ejim.2023.02.011. Online ahead of print.
2. Ibrahim H, El-Deen AS, Kasemy ZA, et al. Role ofendoscopy in suspicion of atrophic gastritis with and without intestinal metaplasia in comparison to histopathology. Acta Gastroenterol Belg 2021;84 (1):9-17.
3. Attila T, Zeybel M, Yigit YE, et al. Upper socioeconomic status is associated with lower Helicobacter pylori infection rate among patients undergoinggastroscopy. J Infect Dev Ctries 2020; 14 (3): 298-303.
4. Chen L, Liang X, Tan X, et al. Safety and efficacy of combined use of propofol and etomidate for sedation duringgastroscopy: Systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore) 2019; 98 (20): e15712. doi: 10.1097/MD.0000000000015712.
5. Cai G, Huang Z, Zou T, et al. Clinical application of a novel endoscopic mask: A randomized controlled trial in aged patients undergoing painless gastroscopy. Int J Med Sci 2017; 14 (2): 167-172.
6. Dai C, Zhao L, Fan Z. An unusual cause of esophageal dysphagia detected by gastroscopy and endoscopic ultrasonography. Gastroenterology 2017; 152 (4): 699-701.
7. Ma J, Zhang P, Zhang Y, et al. Effect of dezocine combined with propofol on painless gastroscopy in patients with suspect gastric carcinoma. J Cancer Res Ther 2016 Dec;12(Supplement):C271-C273. doi: 10.4103/0973-1482.200755.
8. Ferreiro-Iglesias R, Blanco Freire MN, Paz Novo M, et al. Boerhaave’s syndrome: diagnostic gastroscopy. Rev Esp Enferm Dig 2017; 109 (1): 65-66.
9. Colmers-Gray IN, Vandermeer B, Greidanus RI, et al. Helicobacter pylori status among patients undergoing gastroscopy in rural northern Alberta. Can Fam Physician 2016; 62 (9): e547-554.
10. Gotoda T, Uedo N, Yoshinaga S, et al. Basic principles and practice of gastric cancer screening using high-definition white-light gastroscopy: Eyes can only see what the brain knows. Dig Endosc 2016 Apr;28 Suppl 1:2-15. doi: 10.1111/den.12623.