Kıl Dönmesinin Ameliyatsız Tedavisi
Kıl Dönmesi Tedavisinde Ameliyata Alternatif Tedavi Yöntemleri Var Mıdır?
Evet kıl dönmesi tedavisinde ameliyata alternatif lokal tedavi yöntemleri vardır. Bu konudaki ilk bilimsel makale 1956 yılında Klaas tarafından yayınlanmıştır. Armstrong ve Barcia ise, 1994 yılında ABD ordusunda kıl dönmesi sorunu olan ve ameliyatsız yöntemle tedavi ettikleri 101 askerin sonuçlarını yayınlamışlardır. Kıl dönmesi apsesi durumunda halk arasında kara merhem diye bilinen pomadın (ham petrol özelliğindeki karışımın sülfürik asit ile muamele edilerek suda çözünür hale getirilmiş şekli) sürülmesinin etkili olduğu, ancak geçici bir çözüm ürettiği bilinmektedir.
Kıl dönmesinin ameliyatsız tedavisinde ‘’Bascom tekniği’’ veya ‘’sinüsektomi’’ olarak adlandırılan bu teknikte lokal anestezi ile kıl kesesinin olduğu küçük bir alan çıkartılır ve bazen fistüller arasındaki ilişkileri kesmek gerekebilir. Bu teknik, ilk olarak 1980 yılında Bascom tarafından tanımlanmış olup, tekrarlama oranı hayli düşüktür. Soll ve ark. 2011 yılında İsviçre’de 257 hasta üzerinde gerçekleştirdikleri çalışmada ortalama 3.5 yıllık takip ile % 10 civarında nüks oranı belirlediklerini bildirmişlerdir.
Bu teknik İngilizce kaynaklarda ‘’Fistula laser closure’’ veya kısaltılmış adı ile ‘’FILAC’’ olarak veya ‘’Laser ablation of the fistula tract’’ yada kısaca ‘’LAFT’’ adlandırılmaktadır. Lazer ile fistül kapatılması tekniği ilk olarak 2011 yılında Almanya’da Arne Wilhelm tarafından makat fistülü tedavisi için tanımlanmıştır. Buradaki ana mantık, boşluğun adeta silikon ile dolgu yapar gibi, lazer ile yakılarak kapatılmasıdır. Lazer 1,470 nm dalga boyunda ve 13 watt gücünde olup, kıl dönmesi boşluğu yolunun fırça ile temizlendikten sonra ince bir kürdan çapında olan lazer çubuğu ile fistül tünelinin 360o dairesel olarak (radyal fiber ile) yakılarak fistül yolunun kapatılmasıdır. Bu teknik komplike olmamış olgularda rahatlıkla lokal anestezi ile % 10 civarında nüks oranı ile uygulanabilmekte ve işlem sonrası ağrısız, daha çok yanma hissi ile seyretmekte ve sonuçları gayet iyi olan güncel bir tekniktir.
3.Gümüş Nitrat Tekniği
Kıl dönmesinin lokal tedavisinde en sık olarak gümüş nitrat, fenol ve fibrin yapıştırıcı gibi kimyasal maddeler kullanılmaktadır. Bu kimyasal maddeler fistül girişlerinden içeriye verilir ve işlem ortalama 10-15 dakika içinde tamamlanır. Haftalık veya iki haftalık kontrollerle ortalama 4-6 hafta içinde % 20 civarında nüks oranı ile iyileşme olması beklenir. Bazı cerrahlar hangi yöntemle tedavi edilirse edilsin, kıl dönmesi (pilonidal sinüs) hastalığının 40 yaştan sonra kendiliğinden gerileyeceğine inanırlar, bu nedenle komplike hastalık olmadıkça ameliyat önermezler.
Ameliyatsız Kıl Dönmesi Tedavisi Öncesinde Hangi Konuda Dikkatli Olunmalıdır?
Kan sulandırıcı ilaçlar (Aspirin®, Coraspin®, Ecoprin®, Dispril®, Coumadin®, Heparin®, Plavix®, Pradaxa® vb.), romatizma ve ağrı kesici ilaçları, insülin, demir ilacı veya antibiyotik kullanıyorsanız doktorunuzu uyarınız. Kan sulandırıcı ilaçların işlemin 7-10 gün öncesinden kesilmesi gereklidir. Ayrıca mutlaka alerjileriniz konusunda doktorunuzu uyarınız. Sıklıkla, kan sulandırıcı ilaçlara, işlemden 5-7 gün sonra tekrar başlanılabilir, ancak bu konuda mutlaka doktordan onay almak gerekir.
Ameliyatsız Kıl Dönmesi Tedavisi Sonrasında Ne Zaman İşe Geri Dönülebilir?
Hastalar ameliyatsız kıl dönmesi tedavisi sonrasında derhal işlerine geri dönebilirler. Bu işlemin, Diş Doktorunda lokal anestezi ile uyuşturma ile yaptırılan bir işlemden pek bir farkı yoktur. Ameliyatsız kıl dönmesi tedavisinin avantajı, işten geri kalmaya neden olmamasıdır. Belirgin bir ağrı yaratmaz ve basit ağrı kesici haplar ile işlem sonrasındaki ağrı kontrol altına alınabilir.
Ameliyatsız Kıl Dönmesi Tedavisinin Avantajları Nelerdir?
- Genel anestezi (narkoz) gerektirmemesi
- Muayenehane koşullarında uygulanabilen bir girişim olması
- İşlem sonrasında yatak istirahati gerektirmemesi
- Nüks oranının düşük olması ve nüks ederse aynı yöntemle tedavi edilebilmesi
- Çok az bir kesi izi kalması, kozmetik sorun olmamasıdır.
Ameliyatsız Kıl Dönmesi Tedavisinin Sonuçları Nasıldır?
Kıl dönmesinin ameliyatsız tedavisi, uygun koşullarda deneyimli ellerde yapıldığında gayet olumlu sonuçlar alınabilmekte ve nüks veya tekrarlama oranı % 20 civarında olmaktadır. Hasta birkaç kez üst üste hekime yara bakımı amaçlı gitmelidir.
Burada ameliyatsız tedavi ile ‘’kıl dönmesi’ne son’’, ‘’kıl dönmesi için kesin çözüm’’, ‘’kıl dönmesi için garantili tedavi’’, ‘’kıl dönmesi’ne paydos’’, ‘’ kıl dönmesi için kesin tedavi’’ gibi bir gerçek maalesef mümkün değildir. Bu konuda bir Genel Cerrahi Uzmanı’na başvurmak gerekir. Yalnız bağırsak ve makat hastalıkları üzerine hizmet veren cerrahlar, kolorektal cerrahi ve proktoloji uzmanı olarak adlandırılır.
Kıl Dönmesinin Nüks Etmesini Önlemek İçin Pratik Öneriler Nelerdir?
- Hekimin önerdiği şekilde, hastalar temizlik ve yara bakımını yapmalı
- Yara veya kıl giriş delikleri iyileştikten sonra, kuyruk sokumu oluğu her gün yıkanıp silinerek boşta gezen kıllar temizlenmeli.
- Çok kıllı olanlar, kuyruk sokumu oluğunu, haftada bir kez kıl dökücü krem ile veya cımbızla temizlemeli, kaba etlerini genişçe tıraş ettirmeli.
- Lokal tedavi sonrasında lazer epilasyon ile kılların uzaklaştırılması, nüksü önlemede en etkin önlemdir.
Kıl Dönmesi Sorununda Lokal Tedavilerin Yan Etkileri Var Mıdır?
Kıl dönmesi tedavisinde fenol ve gümüş nitrat; labirent dışında kaçmadığı sürece yan etki oluşturmaz, ancak labirent dışına kaçtığında birkaç gün içinde aynı yerde ağrı ve akıntı yaparsa da tedavisi lokal anestezi altında pansumanla sağlanır.
Kıl Dönmesinde Lokal Tedavinin Avantajları Nelerdir?
- Genel anestezi (narkoz) gerektirmemesi
- Muayenehane koşullarında uygulanabilen küçük bir girişim olması
- İşlem sonrasında yatak istirahati gerektirmemesi ve işten geri kalma olmaması
- Nüks oranının düşük olması ve nüks ederse aynı yöntemle tedavi edilebilmesi
- Çok az bir kesi izi kalması, kozmetik sorun olmaması.
Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı
Kaynaklar
- Horesh N, Meiri H, Anteby R, et al. Outcomes of laser-assisted closure (SiLaC) surgery for chronic pilonidal sinus disease. J Laparoendosc Adv Surg Tech A 2023 Mar 9. doi: 10.1089/lap.2022.0567. Online ahead of print.PMID: 36888964
- Algazar M, Zaitoun MA, Khalil OH, et al. Sinus laser closure (SiLaC) versus Limberg flap in management of pilonidal disease: A short term non-randomized comparative prospective study. Asian J Surg 2021 May 6:S1015-9584(21)00243-8. doi: 10.1016/j.asjsur.2021.04.026.
- Meinero P, La Torre M, Lisi G, et al. Endoscopic pilonidal sinus treatment (EPSiT) in recurrent pilonidal disease: a prospective international multicenter study. Int J Colorectal Dis (2019). https://doi.org/10.1007/s00384-019-03256-8.
- Andersson RE. Coloproctology 2019. Less invasive pilonidal sinus surgical procedures. https://doi.org/10.1007/s00053-019-0341-5.
- Kalaiselvan R, Bathla S, Allen W, et al. Minimally invasive techniques in the management of pilonidal disease. Int J Colorectal Dis 2019). https://doi.org/10.1007/s00384-019-03260-y.
- Wysocki AP, Doll D. Missing points in pilonidal disease. Dis Colon Rectum 2019; 62: 4 pe17. doi: 10.1097/DCR.0000000000001340.
- Lund J, Tou S, Doleman B, et al. Fibrin glue for pilonidal sinus disease. Cochrane Database Syst Rev 2017 Jan 13;1:CD011923. doi: 10.1002/14651858.CD011923.pub2.
- Wilhelm A. A new technique for sphincter-preserving anal fistula repair using a novel radial emitting laser probe. Tech Coloproctol 2011; 15 (4): 445-449.
- Armstrong JH, Barcia PJ. Pilonidal sinus disease. The conservative approach. Arch Surg 1994; 129:914–918.
- Bascom J. Pilonidal disease: origin from follicles of hairs and results of follicle removal as treatment. 1980; 87 (5): 567-572.