Makat Siğili (Kondilom)

Makat Siğili (Anal Kondilom) Nedir?

Makat siğili; anal kondilom veya kondiloma akuminata, makatın çevresini ve içini etkileyen bir durumdur, aynı zamanda cinsel organların etrafını da etkileyebilir. Toplu iğne başı gibi noktalar halinde belirirler. Sıklıkla makatta ağrı veya huzursuzluk yaratmazlar, bu nedenle hasta sorunun farkında bile olmayabilir.

Makat Siğilinin (Anal Kondilom) Önemi Nedir?

Makat siğili, cinsel temasla ve ‘’HPV’’ olarak adlandırılan ‘’human papiloma virüsü’’ ile bulaşır. Bu nedenle cinsel temasla bulaşan hastalıklar içinde sınıflandırılır. Normal yolla cinsel temasla da makat bölgesine bulaşabilir. Ancak, makat yolu ile cinsel temasta rastlanma olasılığının çok arttığı bilinmektedir. Olguların yaklaşık % 50’si, eşcinsel (homoseksüel) erkeklerde gözlenmektedir. Bilinen 130’un üzerinde HPV tipi mevcuttur. Makat bölgesine ait HPV veya ‘’human papilloma virüs’’, HPV-6, HPV-11, HPV-16 veya HPV-18 olarak adlandırılan virüslerle bulaşır. Bu virüslerden başta HPV-16 ve HPV-18 olmak üzere, toplam 12 adet HPV türü onkojen veya kanserojen virüsler olarak bilinmekte ve cinsel organ kanserleri (penis, vajina) ve rahim ağzı kanserine neden olmaktadırlar. Rahim ağzı kanserlerinin % 99’u ve makat kanserlerinin % 88’inin HPV ile ilişkili olduğu ileri sürülmektedir.

HPV Enfeksiyonu Ne Sıklıkta Görülür?

HPV sıklığının genel erişkin nüfusta ortalama % 10 civarındadır. HPV enfeksiyonları, cinsel temasla bulaşan hastalıklar içinde en yaygın olanlarıdır.

Makat Siğili, Cinsel Temastan Ne Kadar Süre Sonra Oluşur?

HPV enfeksiyonu cinsel temastan sonraki 2 hafta ile 8 ay arasında ve ortalama 2-3 aylık bir sürede makat siğiline neden olur.

Makat Siğili, Cinsel Temas Olmadan Bulaşabilir Mi?

Makat siğili normal koşullarda cinsel temas sonrasında bulaşır. Çok nadiren, soyunma odası, sinema, tiyatro, toplu taşıma araçları gibi topluma açık yerlerde kişinin eline bulaşan virüs yoluyla veya çok ender olarak tuvalet aracılığı ile bulaşabilir, ancak; bu konu halen tartışmaya açıktır.

Organ Nakli Sonrasında Makat Siğili Oluşabilir Mi?

Organ nakilleri (böbrek, karaciğer, pankreas, kalp, akciğer, vb.) sonrasında bağışıklık sisteminin zayıflaması ile gelişen makat siğili gelişebilmektedir.

HPV Enfeksiyonundan Korunmada Aşılanma Önemli Midir?

İlk olarak 2006 yılında kadınlara yönelik ve 2009 yılında ise erkeklere yönelik HPV aşısı üretilmiştir ve halen piyasada iki ayrı tipte HPV aşısı bulunmaktadır. Bivalan aşı HPV-16 ve HPV-18’e karşı ve kuadrivalan aşı ise HPV-6, HPV-11, HPV-16 ve HPV-18’e karşı koruma sağlamaktadır. Başlangıçta HPV aşısının sadece kadınlarda kullanımı onaylanırken, günümüzde ABD ve Avustralya’da,  erkekler için de kuadrivalan aşı, onaylanmaktadır. HPV enfeksiyonuna karşı kuadrivalan HPV aşısının sadece kadınlar ile cinsel ilişkiye giren (heteroseksüel) erkeklerde % 92 ve eşcinsel erkeklerde % 80 oranında koruma sağlamaktadır.

HPV Aşısı Kime Önerilir?

• 26 yaşından genç kadınlar
• 21 yaşından genç erkekler
• Eşcinsel erkekler
• Transseksüeller
• Bağışıklığı zayıflamış gençler (kanser ilacı, kortizon, azothioprine gibi bağışıklığı baskılayan ilaç kullananlar, organ nakli sonrasında)

 Amerikan Cinsel Temasla Bulaşan Hastalıklar Merkezinin Belirlediği Risk Kriterleri

• Yaş
• Gelir düzeyi
• İş durumu
• Medeni durum
• Cinsel partner sayısı (son 3 aydaki)
• Cinsel kimlik (eşcinsel ilişki varlığı)
• Alkol, tütün ve uyuşturucu kullanımı (son 3 aydaki)
• Cinsel geçmiş (cinsel temasla bulaşan hastalık varlığı)
• Seksüel risk profili (son 3 aydaki)
• HPV farkındalığı
• HPV bilgisi
• HPV aşısı hakkında bilgi sahibi olmak

 Makat Siğili (Anal Kondilom) Nerede Yer Alır?

• % 85 makat derisinde ve makat kanalı içinde
• % 10 sadece makat kanalı içinde
• % 5 ise sadece makat derisinde

 Makat Siğilinin (Anal Kondilom) Belirtileri Nelerdir?

• Makatta şişlik: karnabahar şeklinde olur
• Makatta kaşıntı
• Makattan kanama
• Makattan sümüksü (mukuslu) akıntı
• Makatta ıslaklık hissi

 Makat Siğili (Anal Kondilom) Ayırıcı Tanısında Hangi Hastalıklar Yer Alır?

• Makat çatlağı (anal fissür)
• Hemoroid (basur)
• Proktit (klamidya, gonokok – bel soğukluğu, sifiliz – frengi)
• Makat kanseri (anüs kanseri)
• Makatta Paget hastalığı

 Makat Siğili (Anal Kondilom) Tanısı Nasıl Konulur?

• Makat muayenesi
• Dışkı kültürü
• Boğaz kültürü
• Makattan sürüntü kültürü
• İdrar yolundan (üretra) alınan sürüntü kültürü
• Dışkıda parazit tetkiki
• Anoskopi: şüpheli olan olgularda ‘’HRA’’ veya ‘’high resolution anoscopy’’ olarak adlandırılan yüksek çözünürlüklü anoskopi tetkiki tercih edilir.
• Rektoskopi
• Sigmoidoskopi
• Kanda frengi (sifiliz tetkiki, VDRL)
• Hepatit B tetkiki
• Hepatit C tetkiki
• HİV (Human İmmune Deficiency Virüs – AİDS) tetkiki

Makat Siğili (Anal Kondilom) Mutlaka Tedavi Edilmeli Mi?

Makat siğili (anal kondilom) kendi halinde bırakılırsa mutlaka büyür ve çoğalır. Bu durumda ise:

1. Hastalık, cinsel temasla partnere geçer.
2. Hastalık gebelerde bebeğe bulaşabilir.
3. Makat kanseri gelişimine yol açabilir.

Makat Siğili (Anal Kondilom) Nasıl Tedavi Edilir?

1.Siğili yakan ilaçlar

• Podofilin: % 5’den 50’ye kadar yoğunlukta kullanılır. Avantajı: uygulamanın kolay olması, anestezi gerektirmemesi ve ucuz olmasıdır. Dezavantajı: Ciltte yanıklara yol açması, sık doktor kontrolu gerektirmesi ve % 30-65 oranında nüks görülmesidir.
• Bikloroasetik asit: Avantajı: uygulamanın kolay olması, anestezi gerektirmemesi, ucuz olması ve makat kanalı içine uygulanabilmesidir. Dezavantajı: Ciltte yanıklara yol açması, sık doktor kontrolu gerektirmesidir ve % 25-35 oranında nüks görülür.
• Trikloroasetik asit: % 10-35 oranında nüks görülür.
• Nitrik asit

2.Imiquimod (Aldara^®): Avantajı: hasta kendi kendine uygulayabilmesi ve sık doktor kontrolü gerektirmemesidir. Dezavantajı: Ciltte hafif yanıklara yol açması ve pahalı olmasıdır, % 10-30 oranında nüks görülür.

3.Cidofovir: % 40-70 oranında nüks görülür.

4.İnfrared tedavisi: lokal anestezi ile kolaylıkla muayenehane koşullarında ağrısız olarak yapılabilmekte ve hasta derhal işine geri dönebilmektedir. Bu teknikte % 7-20 oranında nüks görülür.

5.Koterizasyon (elektrik akımı ile yakma): Avantajı: tek seansta yapılabilmesi ve makat kanalı içine uygulanabilmesidir. Dezavantajı: anestezi gerektirmesi ve ağrılı olmasıdır, % 3-9 oranında nüks görülür.

6.Lazer tedavisi: CO₂ lazer kullanılır. Avantajı: yaygın siğillerde etkili olması, gebelerde uygulanabilmesi ve nüks oranının düşük olmasıdır. Dezavantajı: anestezi gerektirebilmesi ve cihazın pahalı olmasıdır,      % 3-14 oranında nüks görülür.

7.Kriyoterapi (dondurma): sıvı hava veya sıvı azot ile uygulanır. Avantajı: tek seansta yapılabilmesi ve makat kanalı içine uygulanabilmesidir. Dezavantajı: anestezi gerektirebilmesi ve cihazın pahalı olmasıdır, % 24-37 oranında nüks görülür.

8.Cerrahi eksizyon: Avantajı: parçanın tam olarak çıkartılması Dezavantajı: anestezi gerektirmesi ve ağrılı olmasıdır, % 9-42 oranında nüks görülür.

9.İnterferon: Avantajı: nüks eden hastalıkta kullanılabilmesi. Dezavantajı: tedavinin 2-3 ay sürmesi, pahalı olması ve uygulamanın huzursuzluk vermesidir, % 25 oranında nüks görülür.

10.5-Florourasil: Başarı oranı % 52 civarındadır, % 13 oranında nüks görülür

Makat Siğilinin (Anal Kondilom) Tedavisi Sonrasında Hastane Yatışı Gerekir Mi?

Makat siğillerinin (anal kondilom) tedavisinde çoğu zaman hastane yatışı gerekmez ve ayaktan tedavi ile iyileşirler ve hastalar kısa sürede işlerine geri dönebilirler.

Makat Siğili (Anal Kondilom) Tedavi Sonrasında Tekrarlar Mı?

Makat kondilomu (anal kondilom) tedavisi sonrasında tekrarlayabilir, çünkü virüs dokularda aylarca canlı olarak kalabilir. Tedavi, son kondilom iyileşene dek devam ettirilir ve aylarca sürebilir. Tekrarlamayı önlemek için cinsel temastan uzak durmak, prezervatif kullanmak, farklı kişilerle cinsel temastan kaçınmak ve cinsel partneri de tedavi etmek yararlı olacaktır.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

 

Kaynaklar

1. Prevalence of anogenital condylomas in patients with HIV infection in a center for sexually transmitted infections in Leon, Guanajuato, Mexico. Sánchez-Cárdenas CD, López-Salinas G, Ramírez-Dóvala S, et al. Rev Chilena Infectol 2021; 38 (1): 27-30.
2. Liao C, Sun X, Zhang G, et al. Advanced application of Holmium: YAG laser combined ALA-PDT for the treatment of refractory condylomata  acuminata in anal canal. Photodiagnosis Photodyn Ther 2020 Feb 25:101696. doi: 10.1016/j.pdpdt.2020.101696.
3. Wang J, Li S, Li Z, et al. Human papillomavirus DNA detection-guided ALA-photodynamic therapy for anogenitalcondylomaacuminata: a report of two cases. Photodiagnosis Photodyn Ther 2019 Feb 6. pii: S1572-1000(18)30420-4. doi: 10.1016/j.pdpdt.2019.02.003.
4. Zhang L, Li X, Liu X, et al. Treatment of multi-positioncondyloma acuminatum with topical CO₂ laser combined photodynamic therapy – Report of 6 cases. Photodiagnosis Photodyn Ther. 2019 Jan 28. pii: S1572-1000(18)30330-2. doi: 10.1016/j.pdpdt.2019.01.030.
5. St Laurent J, Luckett R, Feldman S. HPV vaccination and the effects on rates of HPV-related cancers. Curr ProblCancer 2018 Jun 23. pii: S0147-0272(18)30135-1. doi: 10.1016/j.currproblcancer.2018.06.004.
6. Rovelli C, Poli A, Galli L, et al. Presence of multiple genotypes in subjects with HPV-16 infection is highly associated with analsquamous intraepithelial lesions in HIV-1 infected males. PLoS One 2017 Oct 31;12(10):e0186367. doi: 10.1371/journal.pone.0186367. eCollection 2017.
7. Sudenga SL, Nyitray AG, Torres BN, et al. Comparison of anal HPV natural history among men by country of residence: Brazil, Mexico, and the United States. J Infect 2017 Mar 28. pii: S0163-4453(17)30087-7. doi: 10.1016/j.jinf.2017.03.010.
8. Beachler DC, Waterboer T, Campbell CM, et al. HPV16 E6 seropositivity among cancer-free men with oral, anal or genital HPV16 infection. Papillomavirus Res 2016; 2: 141-144.
9. Pastor C, Cabello Úbeda A. Target population for the screening of human papillomavirus (HPV) and anal carcinoma precursor lesions – Results from a pilot study in HIV-infected males with sexual risk factors. Rev Esp Enferm Dig 2017; 109 (4): 241. doi: 10.17235/reed.2017.4939/2017.
10. Dhumale SB, Sharma S, Gulbake A. Ano-Genital Warts and HIV Status- A Clinical Study. J Clin Diagn Res 2017; 11 (1): WC01-WC04. doi: 10.7860/JCDR/2017/24610.9171.