Oturma Banyosu  

Oturma Banyosu Hangi Durumda Önerilir?

Makat bölgesinin hemoroid (basur), makat çatlağı, makat fistülü, makat apsesi, anal kriptit, makat sarkması vb. sorunları veya  ameliyatları sonrasında özellikle ağrıyı azaltmak ve ayrıca yara iyileşmesine katkıda bulunmak amacı ile hastalara oturma banyosu önerilir.

Makat Hastalıklarında Oturma Banyosu Nasıl Yapılır?

Oturma banyosu, sıklıkla leğen veya küvet içinde yapılırken, sadece bu amaçla geliştirilmiş ve klozet içine oturan özel plastik oturma küvetleri de vardır. Bu oturma küvetlerinin avantajı; hem gereksiz su tüketimini önlemeleri ve hem de hastanın çömelmesine gerek bırakmamalarıdır. Oturma banyosunu hastanın 15-20 dakika süre ile dirseğini yakmayacak ısıdaki ılık (24-37 C arasında) suyun içine oturarak ve günde 2-6 kez gerçekleştirmesi uygundur. Suyun kaynar düzeyde sıcak olması, makat bölgesinde ödem yaparak ağrıyı arttırabileceğinden önerilmez. Hastaların oturma banyosunu ne kadar sık yaparlarsa, o denli rahatladıkları gözlemlenmektedir.

Oturma Banyosu Ne Tür Sorunlara Yol Açabilir?

• Aşırı sıcak ve buharalar çıkan su ile oturma banyosu yapanlarda makat bölgesinde ödem, su toplaması (bül) ve yanıklar gelişebilmektedir ve makat ağrısının artmasına neden olmaktadır.
• Çok soğuk su ile yapılan banyolar ise, makat kaslarındaki spazmı arttırarak ağrıya neden olabilir.
• Makat bölgesindeki Herpes enfeksiyonun yayılmasına yol açabilir.

Makat Hastalıklarında Denize Girmenin Etkisi Nedir?

Makat hastalıklarında denize girmek çok olumlu katkılar sağlar ve yara iyileşmesini belirgin şekilde hızlandırır. Yaz aylarında, makat ameliyatı olan hastaların, denize girmesi ve uzun süreli kalması yarar sağlar. Ancak, fazla soğuk deniz suyunun makatta ani kasılma (spazm) yaparak, ağrıyı arttıracağını bilmekte yarar vardır. Makat hastalıklarında, denize girme imkanı olmayan hastaların, deniz tuzu eklenmiş oturma banyosu yapmaları yararlıdır.

Makat Ameliyatları Sonrasında Denize Girince Yara Mikrop Kapar Mı?

Makat ameliyatları sonrasında, hastaların çok büyük bir bölümü denize girdiklerinde, yaranın mikrop kapacağı endişesi taşırlar. Tuzlu suyun yara iyileştirici etkisi yadsınamaz ve zaten bol mikrop içeren ve vücudun en kirli bölgelerinden birisi olan makat bölgesinin deniz suyundan mikrop kapması söz konusu olmaz.

Oturma Banyosunda Suyun İçine İlaç Koymaya Gerek Var Mıdır?

Bazı oturma banyolarının içine alkollü solüsyonlar, iyotlu solüsyonlar, soda veya tuz eklenmesini öneren hekimler vardır. Alkollü solüsyonlar bazı mikropların orada sabit kalmasına ve iyotlu solüsyonlar ise yara iyileşmesinin gecikmesine neden olabilirler. En pratik olan, ılık çeşme suyu ile oturma banyosunu gerçekleştirmektir.

Oturma Banyosu Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Makat bölgesinde dışkı artıklarının birikmesi, makatta huzursuzluk ve makat kaşıntısına neden olabilir. Makat bölgesini ılık su ile sabah ve akşam yıkamak (taharetlenme) ve böylelikle ter ve dışkı artıklarından bölgeyi arındırmak mümkün olur. Oturma banyosu sonrasında, pişik (anal dermatit) oluşmasını önlemek amacı ile, nemli bir bez, havlu veya saç kurutma makinesi ile ılık ısıda makat bölgesini kurutmak yararlı olur. Normal tuvalet kağıdı kullanımından ve makat bölgesinde kaşınan bölgeye hoyrat sürtünme hareketlerinden kaçınmak gerekir. Her işlemden sonra enfeksiyondan korunmak için, küvetin içi güzel bir şekilde temizlenmelidir. Bazı kişilerde 10 dakikadan fazla oturma banyosunda oturunca baş dönmesi olabilmektedir, bu nedenle özellikle ilk uygulamalarda hastaya ikinci bir kişinin refakat etmesi yararlı olacaktır.

Oturma Banyosunda Hangi Doğal Yöntemler Tercih Edilmektedir?

Makat hastalıklarında oturma banyosu amacı ile kullanılan en doğal yöntem; ılık su veya deniz tuzu kullanımıdır. Bu amaçla, oturma banyosu içine deniz suyu ve hekim önerisine göre bazı bitkisel katkılar (papatya, patlıcan suyu, kantaron yağı, vb.) ekleyenlerde bulunmaktadır.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

 

Kaynaklar

1. Alnasser AR, Akram A, Kar S, Osman F, et al. The efficacy of sitz baths as compared to lateral internal sphincterotomy in patients with anal fissures: A systematic review. Cureus 2022 Oct 29;14(10):e30847.
2. Kim JH, Kim DH, Baik SY, et al. Pain control and early wound healing effect using sitz bath with ozonised water after haemorrhoidectomy. J Wound Care 2020; 29 (5): 289-294.
3. Abcarian H. Instead of a sitz bath, use a detachable shower head. Dis Colon Rectum 2018; 61 (10): e367.
4. Gottesman L. Sitzbaths, bath tubs, and plastic. Dis Colon Rectum 2018; 61 (10): e367-e368.
5. Shen J, Luo X, Zhou X, et al. Xiaozhi decoction reduced posthemorrhoidectomy pain and analgesic medication consumption: a prospective study. J Pain Res 2017; 10: 197-201.
6. Beaty JS, Shashidharan M. Anal fissure. Clin Colon Rectal Surg 2016; 29 (1): 30-37.
7. Ryoo SB, Oh HK, Han EC, et al. Comparison between a new electronic bidet and conventional sitz baths: a manometric evaluation of the anal resting pressure in normal healthy volunteers. Tech Coloproctol 2015; 19 (9): 535-540.
8. Fargo MV, Latimer KM. Evaluation and management of common anorectal conditions. Am Fam Physician 2012; 85 (6): 624-630.
9. Man KM, Chen WC, Wang HM, et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of a Chinese herbal Sophora flower formula in patients with symptomatic haemorrhoids: a preliminary study. Afr J Tradit Complement Altern Med 2012; 10 (2): 343-351.
10. Song SG, Kim SH. Optimal treatment of symptomatic hemorrhoids. J Korean Soc Coloproctol 2011; 27 (6): 277-281.